Inspiracją może być wszystko

Udzieliłam wywiadu :)

NOWa Gazeta Biłgorajska - Kiedy powstał Pani pierwszy wiersz?

Iwona Danuta Startek - Pierwszy wiersz napisałam, będąc w szkole podstawowej. Nie miało to żadnego znaczenia dla późniejszej mojej twórczości.  Ani jego forma,  ani tematyka nie zasługuje na uwagę.  Zwyczajny uczniowski wierszyk. Później jeszcze w czasach szkolnych pisałam coś od czasu do czasu, ale na poważnie zajęłam się poezją dopiero po ukończeniu studiów. Wtedy świadomie zadecydowałam, że będę pisała stale, że będę rozwijać swój warsztat, że jest to ta dziedzina sztuki, którą będę się parać. 

NGB - Na kiedy więc przypadł Pani debiut?

IDS -  W biografiach twórczych przyjęło się za początek uznawać datę debiutu prasowego czy książkowego. W moim przypadku jest to rok 1991, w którym równolegle zadebiutowałam w dwóch regionalnych gazetach. Wiersz „gałązka głogu” ukazał się w 6. numerze „Tanwi” 1991 r., natomiast  „Głos Ziemi Kraśnickiej” w 9. numerze tegoż roku opublikował dwa wiersze: „Parki” oraz „mój dzień”.

NGB - Jaka jest tematyka Pani wierszy?

IDS - Kwestia tematyki mojej twórczości dla mnie samej, jako autorki, jest skomplikowana i powinni się o niej wypowiadać raczej czytelnicy.  Przejrzenie tomików, które wydałam pozwoli poczynić pewne konstatacje i zauważyć wyróżniające się tematy. Niemniej osobiście żadnego z owych wątków ani nie uważam za najważniejszy, ani też żadnego nie umniejszam.  Na pewno da się dostrzec liczną grupę utworów nawiązujących do szeroko rozumianej tematyki kresowej.  Jednakże czy to w aurze kresowej, czy pejzażowej, czy w utworach wyrastających z inspiracji innymi dziedzinami sztuki, z życiowych obserwacji czy przeżyć, zawsze chodzi o to, żeby tekst był ponadczasowy.  Nie piszę wierszy okolicznościowych, poezja nie jest do opisywania stanu bieżącego ani mojego osobistego życia, ani życia społecznego. Dlatego dość wyraźny jest kontekst filozoficzny i etyczny moich wierszy.

NGB - Jak przebiega proces tworzenia wiersza?

IDS - . Zdradzanie tajemnic procesu twórczego uważam za zbędne. To nie jest temat do opowiadania. Proces twórczy jest sprawą indywidualną nie tylko każdego autora, ale nawet w odniesieniu do każdego wiersza. Nie ma reguły. Każdy wiersz powstaje inaczej, z innych pobudek, ma swoje specyficzne inspiracje. Cokolwiek się na ten temat powie, będzie niepełne i mylące.  Z tego też powodu uważam, że nie istnieje żadna recepta na uprawianie poezji. Każdy autor musi poszukiwać własnej drogi.

     Mogę tylko powiedzieć, że nad wierszem, jak nad każdym dziełem artystycznym, trzeba trochę popracować. On się nie bierze z niczego, z sufitu, bez wysiłku. Wiersz powstaje czasem bardzo długo, bywa wielokrotnie przerabiany, szuka się odpowiedniego wyrazu, konstrukcji metrycznej, buduje określoną kompozycję. Wymaga to intelektualnego wysiłku i czasu.

NGB - Skąd czerpie Pani inspirację do napisania wiersza?

IDS - Inspiracją może być wszystko: rozmowa z kimś, przeczytana książka czy artykuł, czasem nawet jedno zdanie, muzyka, obraz, wydarzenie, pejzaż, całe otoczenie, jakieś zaobserwowane zjawisko…. Dlatego to nie inspiracje zewnętrzne są najważniejsze, ale sposób patrzenia na nie.  Przecież wszyscy żyjemy w tym samym świecie, stykamy się z tymi samymi ludźmi i dotykają nas te same wydarzenia, ale tylko nieliczni są poetami. Nie dlatego, że żyją w innej rzeczywistości, lecz dlatego, że inaczej na nią patrzą i inaczej ją rozumieją.

NGB - Jakie są Pani najważniejsze sukcesy na tym polu?

IDS - Od czasu debiutu, czyli roku 1991, zdobyłam ponad trzydzieści nagród w ogólnopolskich konkursach za twórczość literacką, nie tylko poetycką.  Łatwo policzyć, że właściwie co roku wpada jakaś nagroda czy wyróżnienie, a bywają lata, że pojawia się ich kilka. Najbardziej prestiżowe są oczywiście nagrody główne:

 I miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim Cztery Pory Roku w Parku Narodowym „Bory Tucholskie” – 2010 r., Złoty Radomir w VI Otwartym Konkursie Poezji im. Zbigniewa Herberta w Radomiu – 2008 r., I miejsce w III Ogólnopolskim konkursie Poetyckim im. Władysława Sebyły w Kłobucku – 2008 r., I miejsce w XVI Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „U progu Kresów” w Chełmie – 2004 r., I miejsce w XV Ogólnopolskim Konkursie Literackim na wypowiedź o Bolesławie Leśmianie w Iłży – 2002 r.

NGB - Jednak to nie wszystkie osiągnięcia?

IDS - Do tego dochodzą nagrody drugi i trzecie,  w niektórych konkursach byłam laureatką kilkakrotnie, np. w Chełmie czterokrotnie, w Iłży trzykrotnie, w Zielonej Górze trzykrotnie zdobywałam nagrody za poezję i raz za prozę.  Odkąd prowadzę blog literacki, zapisuję w nim na bieżąco nie tylko swoje osiągnięcia, ale też nagrodzone wiersze, recenzje oraz opisuję działalność Biłgorajskiej Plejady Literackiej, której jestem współzałożycielką.

     Do osiągnięć należy też zaliczyć opublikowanie mojej twórczości w najbardziej prestiżowych ogólnopolskich czasopismach literackich i społecznych, jak „Odra”, „Więź”, „Integracje” oraz stałą wieloletnią współpracę z redakcją czasopisma polonijnego „Listy z Daleka”, wydawanego w Belgii.

NGB - Dziękuję za rozmowę.

EZ

NOWa Gazeta Biłorajska. Tygodnik Lokalny, nr 51/2010 r.

    Puszcza Solska

Kolumnadą katedr leśnych wyrosły

w górę, pnąc się dumnie, między obłoki

poszarpane wiatrem, mknące przed wzrokiem,

na przekór im trwają, polskie sosny.

Brązowymi pniami zawrotnie proste

wznoszą, uciekając z cienia, namioty

zielone, nieszczelne, z promieni złotych

od igły do igły rozpięte mosty.

Od piasku do nieba, wzwyż, utrącone

przez lata gałęzie, kikuty ramion,

chroniły tę ziemię, teraz zmęczone

wspominają przeszłość, nie tęskniąc za nią,

trwalsze niż historia. Początek i koniec

pamięci naszej w nich, one nie skłamią.

NOWa Gazeta Biłorajska. Tygodnik Lokalny, nr 51/2010 r.

Haniu, specjalnie dla Ciebie to wklejam. Wiem, że tu zaglądasz :)